Peter May - Czarny dom

"Nie samą fabułą żyje książka. Czasem jej sercem są wyjątkowi bohaterowie."

Czarny dom Petera May należy do tego rodzaju książek, które trudno wrzucić do konkretnej szuflady. I to nie przez wzgląd na niełatwy do sklasyfikowania gatunek literacki, a raczej przez specyficzny, czy wręcz wyjątkowo nastrojowy klimat, który potrafi uratować nawet najsłabszą jakościowo fabułę. W przypadku Czarnego domu nie wypada napisać, że jest ona kiepska, jednak wydaję mi się, że miłośnicy kryminału sięgając po tę książkę mogą oczekiwać czegoś zgoła innego. Bowiem nie jest to powieść reprezentująca ten gatunek w sposób pełnoprawny. Owszem – występuje tu zagadka kryminalna, jest trup, jest policjant prowadzący śledztwo. Zdecydowanie brak w niej jednak tak charakterystycznego dla tego typu lektur skupienia na wątku popełnionej zbrodni, dużo natomiast informacji mających związek z  głównym bohaterem i mrocznych tajemnic dotyczących małego miasteczka, w którym dorastał i z którego uciekł jako młody mężczyzna. To właśnie czyni Czarny dom dramatem psychologicznym z domieszką kryminału. Właśnie na to powinien nastawić się czytelnik sięgający po książkę Petera May.

Na malutkiej szkockiej wysepce dochodzi do rzadkiego w tamtych stronach incydentu. Dwójka nastolatków odnajduje zwłoki mężczyzny. Denatem okazuje się być niejaki Angel – znany wszystkim miejscowy łobuz. Fin MacLeod wraca w rodzinne strony po latach, w celu sprawdzenia, jak wiele wspólnego ma to morderstwo z inną sprawą, która pozostała nierozwiązana, a którą prowadzi. Okazuje się, że powrót stanie się dla niego przyczynkiem do wyruszenia w zupełnie inną, bowiem sentymentalną, podróż. Właśnie w jego przeszłości ukryty jest klucz do rozwikłania sprawy zagadkowego morderstwa…

Głównym atutem tej powieści jest świetnie zobrazowany portret wyspiarskiej, typowo hermetycznej społeczności. Właśnie te powściągliwe charaktery mieszkańców mglistej szkockiej wysepki sprawiają, że wokół książki buduje się nietypowa, a może nawet nieco demoniczna aura. Każda następna strona jest kolejnym elementem układanki, którą stanowi w tym przypadku nie morderstwo, a raczej postać głównego bohatera, czyli Fina. A ten, choć jest człowiekiem po przejściach sprawia wrażenie wnikliwego poczciwca.

Mam nadzieję, że rozumiecie już że nie jest to typowy kryminał. Fabuła jest bardzo powolna, a liczne retrospekcje z pewnością nie wpływają na jej szybszy rozwój. Zdecydowanie można tu zastosować porównanie do układania puzzli – nic się tu nie rusza, raczej dopasowuje się odkryte kolejno elementy i dzięki temu powoli zaczyna tworzyć się wzór… który ostatecznie nie jest dla nas jakimś niesamowitym zaskoczeniem ale pomimo tego odczuwamy radość z jego złożenia. I taka jest właśnie ta książka.

Na plus:

+ świetnie zobrazowany portret wyspiarskiej społeczności

+ naprawdę ciekawy główny bohater, który posiada pogłębiony rys psychologiczny

+ liczne retrospekcje odkrywające przed czytelnikiem kawałki układanki, którą stanowi główny bohater

+ aura niesamowitości

+ sentymentalizm

Na minus:

- powolne tempo akcji

- nietypowy kryminał

Ocena: 4+/6

Autor: Peter May

Tytuł: Czarny dom

Tłumacz: Jan Kabat

Gatunek: Kryminał/Dramat psychologiczny

Cykl: Fin MacLeod tom 1

Liczba stron: 464

Wydawnictwo: Albatros 2014

Cena: 34,30 zł